وقایع
۱۰ مرداد ۶۰۴ ـ تصرف تبریز توسط سلطان جلالالدین
تصرف تبریز ۱۰ مرداد ۶۰۴ برابر با ۱۷ رجب ۶۲۲ و ۱ اوت ۱۲۲۵ تصرف تبریز توسط سلطان جلالالدینمغولها پس از غارت و کشتار در شهرهای آذربایجان، آنجا را ترک کرده و در تبریز ماندگار نشدند اما با رفتن آنها، سلطان جلالالدین خوارزمشاه به آذربایجان آمد و تبریز را به محاصره خود درآورد. در آن زمان حاکم تبریز، امیر مست و نالایقی به نام اتابک ازبک بود و زمانی که از حرکت سلطان جلالالدین خوارزمشاه به سوی تبریز مطلع شد از شهر گریخت و اداره شهر را به هم...
زمین لرزه تبریز در سال ۱۱۵۸ شمسی (هشتمین زلزله بزرگ تبریز)
زمین لرزه تبریز در سال ۱۱۵۸ شمسی (۱۷۸۰ میلادی ـ ۱۱۹۳ قمری) به عنوان هشتمین زمین لرزه تاریخی این شهر روی داد و خرابیهای بسیاری را موجب شد.در کتاب «ریاضالجنه» در اینباره آمده است: در اواخر سنهٔ هزار و صد و نود و سه، شب شنبه سلخ ذیحجهالحرام سنهٔ ۱۱۹۳ تامهٔ هجری تخمیناً دو ساعت از شب مزبور گذشته، زلزلهٔ تبریز اتفاق افتاد. همهٔ ابنیهٔ عالیه و آثار مستحکمهٔ قدیمه از مدارس و مقابر و معابد و عمارات و رباطات بالمره خراب گردید؛ از آن جمله ش...
۱۷ فروردین ۱۲۹۹ ؛ قیام شیخ محمد خیابانی علیه دولت وثوق الدوله
روز ۱۷ فروردین ۱۲۹۹ قیام مسلحانه شیخ محمد خیابانی علیه دولت وثوق الدوله در تبریز آغاز شد.شیخ محمد خیابانی از جمله مبارزینی بود که در سالهای پایانی حکومت قاجار در نقاط مختلف کشور به مقابله با استعمار و استبداد پرداخت. خیابانی در ۱۲۵۶ شمسی در خامنه ـاز توابع تبریزـ متولد شد. او پس از چند سال کار و تحصیل مقدماتی در روسیه که محل اقامت پدرش بود به تبریز بازگشت و به تحصیل علوم دینی پرداخت. وی علاوه بر فقه و اصول، ادبیات ـ عرب را فرا گر...
آذربایجان در جنبش مشروطه / صمد بهرنگی
آذربایجان در جنبش مشروطهاحمد کسروی مینویسد جنبش مشروطه را تهران آغازید و تبریز آن را پاسداری کرد و به انجام رسانید. هر چند آدمهای کج اندیشی هنوز هم معتقدند که مجاهدان آذربایجان یک مشت اوباش بودند و ستار خان، آن انسان نیک نفس و مبارز، راهزنی بیش نبود و تنها به خاطر غارت و چپاول میجنگید. سخن کسروی اغراق نیست. راست است که برقراری رژیم مشروطه کاملا به نفع توده مردم تمام نشد و حتی جنگاوران و پیشه وران کارشان به خواری و سختی کشید (مثلا س...
نگاهی اجمالی به تاریخ آذربایجان در قرون نخستین اسلامی / مجید رضازاد عموزین الدینی
تاریخ آذربایجان در قرون نخستین اسلامییکى از معتبرترین اخبار در مورد فتح آذربایجان و سایر نقاط ایران، نوشته بلاذرى {وفات ۲۷۹ ه.ق} در کتاب «فتوح البلدان» میباشد، او در مورد فتح آذربایجان بوسیله اعراب مسلمان، مینویسد: «حسین بن عمرو اردبیلى، از واقد اردبیلى و او از مشایخى که زمانى ایشان را درک کرده بود روایت کرد که “مغیره بن شعبه” به عنوان والى از سوى “عمر بن خطاب” به کوفه آمد و نامه یى به همراه آورد که در آن حذیفه بن یمان به ولایت آذربا...
ابن سینا در تبریز / مجید رضازاد عموزین الدینی
ابن سینا در تبریزشیخ الرئیس «ابو علی حسین بن عبدالله بن سینا» در حدود سال ۳۷۰ هـ ق/ ۹۸۰ میلادی، در «بخارا» به دنیا آمد و در سال ۴۲۸ ق در همدان وفاتیافت. پدرش از اهالی بلخ بود و در دوران فرمانروایی نوح بن منصور سامانی به بخارا رفت و در آنجا دریکی از مهمترین قریهها به نام «خرمیثن» در دستگاه اداری به کار پرداخت. او از قریهای در نزدیکی آنجا به نام «افشنه» زنی را به همسری گرفت و در آنجا اقامت گزید. ابنسینا در آنجا چشم به جهان گشود. ابنسی...
نگاهی اجمالی به نقش زنان آذربایجان در انقلاب مشروطه / مجید رضازاد عموزین الدینی
نقش زنان آذربایجان در انقلاب مشروطهنهضت مشروطه، حاصل تلاش و جانبازی افراد بسیاری بود که زمینه آن را، پیش از وقوع آن مهیا کردند و تا مدتها پس از آن نیز، در راه تحقق آرمانهای آن کوشیدند. در واقع این نهضت، راهگشای اعتراضهای بعدی شد. به گونهای که مردم دیگر نسبت به عملکردهای هیئت حاکمه بیتفاوت نبودند و در بسیاری از مسایل، اعتراض خود را بروز میدادند. زنان در لحظه لحظه این حرکت مهم سیاسی ـ اجتماعی فعالانه حضور داشتند و هنگامیکه مخالفت با دو...
باغ اتابک تهران ؛ ستارخان و باقرخان / ۴ فروردین ۱۲۸۹
نگاهی کوتاه به واقعه باغ اتابک ؛ در پی مبارزات خستگی ناپذیر ستارخان و باقرخان و به خاطر ناتوانی دشمن در برابر جوانمردیهای این سرداران رشید، با ترفندی از سوی مخالفین به سوی تهران حرکت داده شدند و با شکوهی بسیار وارد تهران شدند.پس از ورود به پایتخت، ستارخان و یارانش در باغ اتابک توقف نموده و باقرخان با همراهان خود در عشرت آباد ساکن شدند. این دو مبارز بزرگ، از درخشانترین چهرههای جنبش مشروطیت و از قهرمانان ملی این مرز و بوم ب...
حضور مأموران شاه در مدرسه طالبیه / ۲ فروردین ۱۳۴۲
در روز دوم فروردین ماه که مصادف با سالروز شهادت امام صادق(ع) بود، مراسمی در مدرسه فیضیه قم برگزار شد و در آن سخنانی در ابراز مخالفت با انقلاب سفید گفته شد.از این رو دولت برای جلوگیری از ابراز هرگونه مخالفتی، عده زیادی از افراد اجیر شده با لباسهای مبدل را در حمایت قوای نظامی به قم فرستاد و هنگام برگزاری مراسم، ابتدا افرادی که به لباس زائر و مسافر درآمده بودند، پای منبر جای گرفته و با صلواتهای بیجای خود نظم مجلس را برهم ز...
زلزله ورزقان ، زمین لرزه هولناک ۲۱ مرداد ۱۳۹۱
زلزله ورزقان ؛ ساعت ۴:۵۳ دقیقه روز ۲۱ مردادماه زلزله ای به بزرگی ۶٫۲ ریشتر در شهرستان اهر و ۵:۰۴ دقیقه در شهرستان ورزقان زنگ بیداری را برای ما غفلت پیشگان به صدا درآورد.دو زمین لرزه کمابیش شدید بودند که در روز شنبه ۲۱ مرداد ۱۳۹۱ مناطقی از استان آذربایجان شرقی را لرزاندند؛ زمینلرزهای با بزرگای گشتاوری ۶٫۴ در ساعت ۱۶:۵۳ به وقت محلّی در ۱۷ کیلومتری اهر و زمین لرزهای با بزرگای گشتاوری ۶٫۳ در ساعت ۱۷:۰۴ به وقت محلّی در ۱۰ کیلوم...
شورش مجاهدان تبریزی و اقدامات بیوک خان
تبریز را پس از انقلاب مشروطه باید در شمار پرآشوبترین شهرهای مملکت به حساب آورد که علت آن قدرتگیری انجمن تبریز بود، زیرا به صورت نیرویی موازی و قدرتمند در مقابل نمایندگان رسمی حکومت مرکزی که مسئول برقراری آرامش و امنیت شهر بودند عرض اندام کرده و قدرت آنها را با اتکاء به حمایت مردم تضعیف میکرد. انجمن برای تثبیت قدرتش هر روز به بهانهای مردم را به شورش وامیداشت. گرچه اعضای انجمن یکدست نبودند اما گروهی نبض آن را در اختیار داشتند و ب...
اولین شورش مجاهدان تبریزی بر محمدعلی شاه
محمدعلی شاه در ۴ ذیحجه ۱۳۲۴ق/ ۲۸ دی ۱۲۸۵ش/ ۱۹ ژانویه ۱۹۰۷م به سلطنت رسید. دوران سلطنتش کوتاه و پر تنش بود. مراسم تاجگذاری وی آغاز دلتنگیها و گلایهها شد. مشیرالدوله صدراعظم وقت که دو پسرش از هواخواهان و همراهان مشروطه بودند مسئولیت برگزاری جشن تاجگذاری را به عهده داشت.محمدعلی شاه در ۴ ذیحجه ۱۳۲۴ق/ ۲۸ دی ۱۲۸۵ش/ ۱۹ ژانویه ۱۹۰۷م به سلطنت رسید. دوران سلطنتش کوتاه و پر تنش بود. مراسم تاجگذاری وی آغاز دلتنگیها و گلایهها شد. مشیرالدوله ص...
زمین لرزه های تبریز / یحیی ذکاء
زلزله های تبریز تا سال ۱۳۶۷زمین لرزه ۲۴۴ هجری قمری نخستین زمین لرزه شدید تبریز که در تاریخها و نوشته های دیگر، یادی از آن رفته است، زمین لرزه سال ۲۴۴ هجری قمری (برابر با سال ۸۵۸ میلادی) است. در این روزگار هنوز تبریز شهرکی بیش نبود و در شمارش شهرهای آذربایگان در آخرین پایه پس از شهرهای : اردبیل، بردعه، ورثان، سراو، برزند و مرند قرار می گرفت. کهنترین آگاهی که از این زمینلرزه در دست داریم، نوشته حمدالله مستوفی قزوینی در کتاب نزهت القلوب (تألی...
نگاهی به تاریخچه پیروزی انقلاب مشروطه
فرمان مشروطیت گام به گام تا پیروزی انقلاب مشروطیتصدور فرمان مشروطیت را بسیاری از مورخین سرآغاز دورهاﻱ نوین از تاریخ ایران میدانند. دورهای که ایرانیان نقطۀ پایانی بر قدرت مطلقۀ شاه نهادند و رأﻱ ملت را به جایش نشاندند. امواج آن تلاطمی در جنبههاﻱ گوناگون زندگی مردم ایران به وجود آورد و دستاوردهاﻱ مثبت و منفی در پی داشت که تبعاتش کماکان دامنگیر جامعۀ ایرانی است. اهمیت تأثیر این واقعه بر تاریخ معاصر ایران بررسی همه جانبۀ آن از اب...