علما و فضلا

آیت‌الله سید احمد مستنبط تبریزی در سال ۱۳۲۵ قمری در تبریز به دنیا آمد. او مقدمات و سطح علوم دینی را نزد پدر و استادان دیگر آموخت. در سال ۱۳۴۷ قمری به نجف هجرت کرد و در درس خارج فقه و اصول آیات عظام: میرزامحمدحسین نایینی، آقاضیا عراقی، میرزاعلی ایروانی و سیدابوالحسن اصفهانی حضور یافت. در طول اقامت خود در نجف همواره به تحقیق و تتبع در علوم و معارف اسلامی اشتغال داشت و هر روز صبح در حرم علوی نماز جماعت اقامه می‌کرد (امینی، ۱۴۱۳ق، ج‌۳، ...

سید هادی خسروشاهی / زندگی و زمانه مصاحبه با قاسم تبریزی / پژوهشگر ارشد تاریخ و از یاران نزدیک ایشان اشاره: هشتم اسفند ماه ۱۳۹۸ خبر درگذشت حجت الاسلام سید هادی خسروشاهی که بر اثر ابتلا به ویروس کرونا در بیمارستان مسیح دانشوری تهران بستری بود، منتشر شد. این خبر برای کسانی که از نقش و تاثیر این اندیشمند اسلام شناس در معرفی اسلام به جهانیان مطلع بودند، بسیار تاسف آور بود. به منظور آشنایی بیشتر با زندگی و آثار ارزشمند این مرد بزرگ که نقش...

آیت الله میرزا محمد مجتهد خیابانی (بالا مجتهد) ۱۱ فروردین ۱۲۷۱ (۳۰ شعبان ۱۳۰۹) ـ ۳۰ فروردین ۱۳۵۰ (۲۲ صفر ۱۳۹۱)اشاره: در روز ۲۲ صفر سال ۱۳۹۱ هجری قمری ضایعه ای بزرگ در عالم تشیع بوقوع پیوست و میرزا محمد مجتهد خیابانی سر در نقاب خاک کشید و در همان روز گوئی شهر تبریز عزیزترین فرزند خود را از دست داده بود. وی محققی سخت کوش و دانشمند بود و با سخنرانیهای بلیغ خود همواره راه حق و حقیقت را عمل و توصیه می کرد. او عالمی یکدل و روراست بود و ...

۷ / مرداد / ۱۳۵۰ برابر با ۵ جمادی‌الثانی ۱۳۹۱ و  ۲۹ ژوئیه ۱۹۷۱ درگذشت سید مرتضی مستنبط تبریزیسید مرتضی مستنبط تبریزی ـ حکیم و مفسر بزرگ قرآن ـ در سال ۱۳۵۰ هجری‌شمسی چشم از جهان فروبست و روح عارفانه اش از کالبد تنش رهایی یافت و به لقاء‌الله پیوست. پیکرش پس از تشییع باشکوه در محله قره‌آغاج به خاک سپرده شد ولی به دلیل اجرای طرح عمرانی آن گورستان تعطیل و اموات آن به آرامستان وادی‌رحمت انتقال یافت.  وی به سال ۱۲۷۰ هجری‌شمسی در تبریز چشم به جها...

میرزا ولی اله اشراقی سرابی فقیه، مفسر و محقق عالیقدر تبریزیدر سال ۱۲۸۷ شمسی در سراب به دنیا آمد. قرآن و تحصیلات ابتدائی را در مکتب خانه زادگاهش ، نزد حاج میرزا عبدالحمید فراگرفت. آنگاه به شهرسراب عزیمت نمود و مقدمات عربی و فارسی را از محضر اساتید محل آموخت. در۱۷ سالگی به شهر تبریز منتقل و حوزه علمیه تبریز بادامه تحصیل علوم دینی پرداخت. درسال ۱۳۴۷ قمری، با توجه به تضییقاتی دردوره رضا شاه پهلوی به روحانیت اعمال می شد، او ناچار به بازگشت به س...

سید علی مرعشی تبریزی (حدود ۱۱۷۶ش، تبریز ـ ۵ دی ۱۲۷۷، تبریز) عالم، فقیه، طبیب، سازنده اولین دندان مصنوعیسید علی مرعشی تبریزی معروف به سید الاطباء و سید الحکمای تبریزی حدود سال ۱۱۷۶ هجری‌شمسی در تبریز به دنیا آمد. پس از طی مقدمات و سطوح حوزوی، راهی نجف‌اشرف شد و در محضر استادانی همچون شیخ مرتضی انصاری و شیخ محمدحسن نجفی حکمت علمی و عملی فلسفه را فراگرفت و به مدارج والای علمی دست یافت. ایشان پس از سال‌ها اقامت در نجف‌اشرف و اخذ اجازه ...

میرزا محمود طباطبایی تبریزی (۱۴ اردیبهشت ۱۲۰۴، تبریز ـ ۱۲۷۱ش، مکه مکرمه) عالم، فقیه، نویسنده، پژوهشگرمیرزا محمود طباطبایی مشهور به شیخ‌الاسلام به سال ۱۲۰۴ هجری‌شمسی در تبریز متولد شد. تحصیلات مقدماتی خود را از مکتب‌خانه آغاز نمود و چندی بعد برای فراگیری مقدمات و سطوح علوم دینی از محضر اساتید حوزه علمیه تبریز بهره گرفت. در سن ۲۵ سالگی راهی نجف‌اشرف شد و در محضر علمای بزرگ عصر تلمذ نمود و پس از ۱۲ سال اقامت و اخذ درجه اجتهاد به تبری...

میرزا علی ثقه‌السلام (۱۲۳۹ش، تبریز ـ ۱۰ دی ۱۲۹۰، تبریز) روحانی مبارز، آزادیخواه، نویسنده، از شهدای جنبش مشروطهمیرزا علی ثقه‌السلام تبریزی در سال ۱۲۳۹ هجری‌شمسی در تبریز به دنیا آمد. از کودکی تحت تعلیم پدر به فراگیری علوم اسلامی پرداخت و چندی بعد عازم عتبات‌عالیات شد و بعد از ۸ سال کسب علم و معرفت به درجه اجتهاد رسید و روانه زادگاهش گردید. ضمن آشنایی با آثار طالبوف و مستشارالدوله به مشروطه‌خواهی علاقمند به جمع هواداران آنها پیوست. وی در م...

میرزا ابراهیم تبریزی (حدود ۱۲۵۴ش، تبریز ـ ۲ تیر ۱۲۸۷، تهران) عالم، فقیه، واعظ، رئیس انجمن غیرتمیرزا ابراهیم تبریزی در حدود سال ۱۲۵۴ هجری‌شمسی در تبریز به دنیا آمد. تحصیلات خود را در زادگاهش آغاز کرد و در مدت کوتاهی، ادبیات عرب، فقه، اصول، کلام و درایه را به خوبی فراگرفت. در ۱۶ سالگی به تدریس معانی، بیان و منطق مشغول شد و پس از تشکیل اولین مجلس شورای ملی، به نمایندگی از سوی مردم تبریز انتخاب و عازم تهران گردید. میرزا ابراهیم در مجلس با ک...

ملاعلی واعظ خیابانی (۱۲۴۴ش، تبریز ـ ۱۲ شهریور ۱۳۲۷، تبریز) عالم، ادیب و واعظ بنام تبریزیملاعلی واعظ خیابانی در حدود سال ۱۲۴۴ هجری‌شمسی در محله حکم‌آباد به دنیا آمد. مقدمات علوم را در زادگاهش فراگرفت و سپس برای فراگیری علوم مختلف رهسپار مکه، مدینه، مشهد، عراق و تهران شده و خود را به مدارج عالی رسانید و موفق شد درجه اجتهاد کسب نماید. واعظ خیابانی با علاقه شدیدی که به تألیف و نگارش داشت، بیش از ۵۰ جلد کتاب به رشته تحریر درآورد که از آن ...

عباسقلی واعظ چرندابی (۱۲۷۶ش، تبریز ـ ۲۴ اسفند ۱۳۴۵، تبریز) خطیب نام‌آشنای آذربایجان، مؤسس مدرسه ارشادمیرزا عباسقلی صادق‌پور وجدی معروف به واعظ چرندابی سال ۱۲۷۶ هجری‌شمسی در محله چرنداب متولد شد. پس از طی دوره طفولیت به فراگیری علوم دینی پرداخت و در سن ۱۶ سالگی با پدرش به سفر حج مشرف شد و بعد از بازگشت، تحصیلات خود را ادامه داده و سطوح مختلف را نزد اساتید برجسته فراگرفت. در کنار درس و بحث به تدریس علوم حوزوی مشغول شد و در سن ۲۱ سا...

عبداله واعظ (۱۳۰۵ش، تبریز ـ ۵ خرداد ۱۳۷۸، تبریز) مفسر بزرگ قرآن، مثنوی معنوی، دیوان حافظ و گلشن رازعبداله واعظ به سال ۱۳۰۵ هجری‌شمسی در تبریز به‌دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی، متوسطه و دانشسرا را در زادگاهش سپری نمود و بیشتر علوم عربی، ادبی و دروس خارج خود را نزد پدر بزرگوارش فراگرفت. پدرش میرزا حسین، از سردمداران انقلاب مشروطه بود. از این‌رو عبداله از سن ۲۰ سالگی مبارزات سیاسی خود را آغاز کرد تا این‌که به دستگیری، حبس و تبعیدش منجر گردید. پ...

حسن ناصرزاده (۱۲۸۷ش، تبریز ـ ۲ مرداد ۱۳۵۹، تبریز) خطیب، سخنور، نویسنده، مبارز انقلابیمیرزا حسن ناصرزاده به سال ۱۲۸۷ هجری‌شمسی در تبریز به دنیا آمد. پدر بزرگش از علمای بنام دوره قاجار بود و به ناصرالشریعه شهرت داشت. میرزا حسن از سنین خردسالی تحت تأثیر و تعلیم وی قرار گرفت و به علوم اسلامی گرایش پیدا کرد و در حوزه علمیه به تحصیل پرداخت. پس از اتمام تحصیلات، در مجالس و مساجد به وعظ و خطابه پرداخت و با سخنان شیوای خود چنان در دل مردم ج...

فضلعلی مولوی تبریزی (۹ مرداد ۱۲۵۰، تبریز ـ ۲۰ بهمن ۱۲۹۹، برلین) روحانی مبارز، نماینده علمای تبریز در جنبش مشروطهمیرزا فضلعلی مولوی تبریزی سال ۱۲۵۰ هجری‌شمسی در تبریز به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی و قسمتی از فقه و اصول را در زادگاهش به اتمام رساند و در سن ۱۵ سالگی به همراه پدر راهی عتبات‌عالیات شده، به تحصیل علوم اسلامی پرداخت. وی پس از سال‌ها تحصیل و اتمام دروس، موفق به اخذ درجه اجتهاد شد و در سال ۱۲۶۸ هجری‌شمسی به زادگاهش بازگشت ...