دولتمردان عالی رتبه

ولایت دکتر محمد مصدق در آذربایجان (۲۹ اردیبهشت ۱۲۵۸، تهران ـ ۱۴ اسفند ۱۳۴۵، تهران)۲۷ بهمن ۱۳۰۰ دکتر محمد مصدق معروف به مصدق‌السلطنه، با حکم رئیس‌الوزرا به عنوان والی آذربایجان انتخاب گردید. ‌محمد مصدق در اردیبهشت ماه ۱۲۵۸ در خانواده‌ای وابسته به دربار قاجار در محله سنگلج تهران متولد شد. تحصیلاتش را در رشته حقوق در پاریس و سوئیس تا مقطع دکترا ادامه داد و در سال ۱۲۹۹ هجری‌شمسی به دعوت مشیرالدوله به ایران بازگشت و در کابینه وی به ولایت حکومت فا...

یکشنبه ۱۴ شهریور ۱۲۹۹ مصادف با ۲۱ ذیحجه ۱۳۳۸ و ۵ سپتامبر ۱۹۲۰ مخبرالسلطنه والی آذربایجان شددر پی به قدرت رسیدن شیخ محمد خیابانی در تبریز، مخبرالسلطنه به عنوان والی آذربایجان انتخاب گردید و با تفویض اختیارات کامل به وی مأمویت داده شد به قیام خیابانی خاتمه دهد. وقتی روز ۱۷ شهریور مخبرالسلطنه به تبریز رسید، خیابانی اجازه ورود وی را به شهر نداد و به ناچار وی در قزاقخانه سکونت یافت و سرانجام نیز با نیرنگ، شیخ محمد را شهید و به قیام وی پا...

جمعه ۹ مرداد ۱۳۰۴ برابر با ۱۰ محرم ۱۳۴۴ و  ۳۱ ژوئیه ۱۹۲۵ تولد حمید وارستهحمید وارسته ـ شهردار تبریز در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ ـ به سال ۱۳۰۴ هجری‌شمسی در تبریز چشم به جهان گشود. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی و متوسطه، ادامه تحصیل داد و دکترای حقوق گرفت و از سال ۱۳۳۱ هجری‌شمسی وکالت را آغاز کرد اما پس از ۱۶ سال وکالت، در اسفند ماه ۱۳۴۷ با پیشنهاد انجمن شهر به‌عنوان شهردار تبریز انتخاب گردید و تا آذر ماه ۱۳۵۰ در مسئولیت خود انجام وظیفه نمود. وار...

تاج الدین علیشاه جیلانی ؛ بانی ارک تبریزوزیر ایرانیِ سلطان‌ محمد خدابنده‌ اولجایتو (حکومت : ۷۰۳ـ۷۱۶ق) و سلطان‌ ابوسعید بهادرخان‌ (حکومت : ۷۱۶ـ۷۳۶ق) تاج‌الدین‌ علیشاه‌ تاجر جواهر و کالا بود که نزد امیرحسین‌ گورکانی‌، از امرای‌ ایلخانی‌، راه‌ یافت‌ و به‌ اولجایتو نزدیک‌ شد. سعدالدین‌ ساوجی‌ (مقتول‌ در ۷۱۱ق)، وزیر اولجایتو، که‌ از بالا گرفتن‌ کار تاج‌الدین‌ علیشاه‌ احساس‌ خطر می‌کرد، سرپرستی‌ کارخانه‌ پارچه‌بافی‌ بغداد را به‌ وی‌ داد و او...

ناصرالدین شاه قاجار (۲۵ تیر ۱۲۱۰، اسکو ـ ۱۲ اردیبهشت ۱۲۷۵، شهر ری) چهارمین پادشاه سلسله قاجاریهناصرالدین شاه قاجار معروف به سلطان صاحبقران در سال ۱۲۱۰ هجری‌شمسی در شهر اسکو متولد شد. وی چهارمین پادشاه قاجار بود و طولانی‌ترین دوره حکومت در سلسله قاجار مربوط به دوران پادشاهی او بود. فرمان ولیعهدی وی به سال ۱۲۱۴ هجری‌شمسی در تبریز قرائت شد. در سن ۱۴ سالگی با دخترعموی پدرش ازدواج کرد و بدین ترتیب چون دیگر صغیر محسوب نمی‌شد به حکومت آذ...

حسن‌خان خازن لشکر (نامشخص، تبریز ـ ۱۲۷۴ش، تهران) رئیس مجلس محاکمات عسکریه آذربایجان، بنیانگذار مدرسه ارکبیش از یک قرن از تأسیس مکتب میرزا حسن‌خان خازن لشکر می‌گذرد و این در حالی است که اطلاع چندانی از زندگی خصوصی بانی آن در دست نیست. وی برای اولین بار در مسجدی جنب ارک علیشاه، مکتبی به راه انداخت که به تدریس علوم با شیوه جدید آموزشی می‌پرداخت و ضمن آن علوم قرآنی، صرف، نحو و ادبیات فارسی و عربی تدریس می‌شد. تمامی هزینه‌های مدرسه با بیش ...

علی هیئت (۱۲۶۷ش، تبریز ـ ۷ فروردین ۱۳۴۵، تهران) وزیر دادگستری، رئیس عدلیه آذربایجان، مشروطه‌خواهمیرزا علی هیئت به سال ۱۲۶۷ هجری‌شمسی در تبریز متولد شد. پدرش میرزا تقی‌خان از اعیان و رجال عالی‌رتبه دربار محمدعلی میرزا (ولیعهد) بود. وی مقدمات علوم جدید و قدیمه را در حضور معلم خصوصی و مدرسه لقمانیه تبریز فراگرفت و سپس برای تحصیل فقه و اصول راهی نجف‌اشرف شد. در حوزه چنان با ذوق و شوق به فراگیری فقه و اصول و حکمت پرداخت که در مدت کوتاهی در ...

علی وکیلی (۲۱ آذر ۱۲۹۹، تبریز ـ در قید حیات) ادیب، نویسنده، پژوهشگر، نسخه‌شناس، رئیس اداره کمک‌های فنی یونسکوعلی وکیلی به سال ۱۲۶۷ هجری‌شمسی در تبریز متولد شد. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی در زادگاهش، به تهران رفت و چندی بعد عازم فرانسه گردید و به مطالعات اقتصادی پرداخت. زمانی که سینما سولی در سال ۱۲۷۹ هجری‌شمسی به دست کاتولیک‌ها در تبریز بنا شد، تنها ۵ سال از اختراع سینما توسط برادران لومیر می‌گذشت و این در حالی بود که اولین سینمای تهر...

کریم ورهرام (۱۲۸۸ش، اطراف تبریز ـ ۱۳۷۰ش، فرانسه) استاندار آذربایجان و فارس، رئیس ستاد لشکر، نماینده مجلس سناکریم ورهرام به سال ۱۲۸۸ هجری‌شمسی در منطقه آذربایجان متولد شد. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی و متوسطه در تبریز، راهی تهران شد و از سال ۱۳۰۶ هجری‌شمسی در مدرسه نظام تحصیل نمود تا اینکه پس از ۲ سال با درجه افسری وارد ارتش گردید. وی به سرعت مدارج نظامی را سپری کرد و در سال ۱۳۱۸ هجری‌شمسی با درجه سرگردی به فرماندهی هنگ در لشکر آذربا...

ابوالفتح والاتبار (۱۲۵۲ش، تبریز ـ ۷ مهر ۱۳۳۷، تهران) منشی ولیعهد، چندین دوره وزیر و استاندار، نماینده مجالس شورای ملی و سناابوالفتح والاتبار معروف به حشمت‌الدوله به سال ۱۲۵۲ هجری‌شمسی در تبریز متولد شد. پدرش میرزا ابوتراب وکیل‌الملک از رجال و اعیان تبریز بود و در دربار مظفرالدین میرزا از صاحب منصبان به شمار می‌رفت. در ۵ سالگی تحت تربیت معلم خصوصی قرار گرفت و ادبیات فارسی، زبان فرانسه، خط و آئین نگارش را به خوبی فراگرفت به طوری که در سن ۱...

حمید وارسته (۹ مرداد ۱۳۰۴، تبریز ـ ۲۳ اسفند ۱۳۹۴، تهران) شهردار تبریز در دهه‌های ۴۰ و ۵۰حمید وارسته به سال ۱۳۰۴ هجری‌شمسی در تبریز چشم به جهان گشود. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی و متوسطه، ادامه تحصیل داد و دکترای حقوق گرفت و از سال ۱۳۳۱ هجری‌شمسی وکالت را آغاز کرد اما پس از ۱۶ سال وکالت، در اسفند ماه ۱۳۴۷ با پیشنهاد انجمن شهر به‌عنوان شهردار تبریز انتخاب گردید و تا آذر ماه ۱۳۵۰ در مسئولیت خود انجام وظیفه نمود. وارسته از جمله شهرداران بنام ت...

ابوالحسن‌خان نیساری (۱۲۵۶ش، تبریز ـ ۲۰ فروردین ۱۳۳۲، تهران) حاکم زنجان، کرمانشاه، خوی و سلماس، رئیس شهربانی تبریزابوالحسن‌خان نیساری معروف به امیرحشمت و ملقب به سعیدالممالک، سال ۱۲۵۶ هجری‌شمسی در تبریز متولد شد. وی در دوران پیش از جنبش مشروطه، سال‌ها ریاست ایلات قراجه‌داغ را برعهده داشت و از سن ۳۶ سالگی وارد دستگاه دولتی شد و در ابتدای کار حکومت خوی و سلماس را برعهده گرفت و با صدور فرمان مشروطیت به جمع مشروطه‌خواهان پیوست. در سال ۱۲۹۰ هجری‌شمس...

اسماعیل نوبری (۱۲۵۱ش، تبریز ـ ۱۳۱۰ش، همدان) خطیب، روحانی مبارز، مشروطه‌خواه، نماینده مجلس شورای ملیمیرزا اسماعیل نوبری به سال ۱۲۵۱ هجری‌شمسی در تبریز متولد شد. پدرش حاج محسن تاجر تبریزی از بازرگانان نامدار شهر بود. اسماعیل ضمن تحصیل مقدمات، وارد حوزه علمیه شد و به فراگیری صرف و نحو، منطق، معانی، بیان، کلام، فقه و اصول پرداخت و چندی نگذشت در فن بیان و خطابه استادی برجسته به شمار آمد. با شکل‌گیری جنبش مشروطه به آن جریان پیوست و در کنار شی...

مجید نسرین‌پور (۱۲۹۵ش، تبریز ـ ۱۹ شهریور ۱۳۶۴، قم) فرماندار تبریز، شهردار تبریزمجید نسرین‌پور سال ۱۲۹۵ هجری‌شمسی در محله سیلاب متولد شد. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی و اخذ دیپلم، به استخدام شهرداری تبریز درآمد و پس از سال‌ها خدمت صادقانه و کسب تجارب ارزشمند، به ریاست اداره محاسبات شهرداری منصوب گردید. وی چندی بعد به وزارت کشور منتقل و در امور شهرداری‌های وزارتخانه مشغول به کار شد تا اینکه در سال ۱۳۳۴ هجری‌شمسی به‌عنوان شهردار خوی ...