۱۹ آذر ۱۳۲۳ ـ درگذشت میرزا حسن رشدیه
یکشنبه ۱۹ آذر ۱۳۲۳
مصادف با ۲۴ ذیحجه ۱۳۶۳ و ۱۰ دسامبر ۱۹۴۴
درگذشت میرزا حسن رشدیه
میرزا حسن رشدیه ـ پایه‌گذار مدارس نوین ایران ـ در سن ۹۳ سالگی در قم درگذشت و بر روی دوش شاگردان مدارس قم تشییع و خاکسپاری شد.
وی در سال ۱۲۳۰ هجری‌شمسی در محله چرنداب چشم به جهان گشود. تحصیلات مقدماتی را در مکتب‌خانه و نزد پدر دانشمند خود با فراگیری صرف و نحو، فقه، احکام، عربی و ادبیات فارسی به پایان رساند و بر اثر استعداد، هوش و حافظه شگفت‌انگیزی که داشت، در اندک زمانی به یکی از علمای تبریز تبدیل شد. بطوری که در ۲۲ سالگی امام جماعت یکی از مساجد تبریز را برعهده گرفت.
میرزا حسن در سنین جوانی به بیروت رفت و شیوه‌های نوین آموزشی را در دارالمعلمین آن شهر فراگرفت و با هدف بنیان نهادن مدرسه با شیوه نو، به ایران بازگشت و از سال ۱۲۶۲ هجری‌شمسی اقدام به تأسیس مدارس متعددی نمود و توانست با روش جدید‌التعلیم خود، در مدت کوتاهی به نوآموزان، خواندن و نوشتن بیاموزد.
وی مؤسس نخستین مدارس جدید در تبریز و دومین مدرسه در ایران (بعد از دارالفنون) بود و با توصیه و مشورت پدرش، تصمیم گرفت بجای رفتن به نجف و خواندن درس طلبگی، روانه استانبول، مصر و بیروت شده و آموزگاری نوین را یاد بگیرد.
از وی تألیفات متعددی برجای مانده است که از میان آنها می‌توان به بدایه التعلیم، نهایه التعلیم، کفایه التعلیم، وطن دیلی ، تاریخ شفاهی، صد درس، کلمات قصار برای کلاس دوم، اخلاق و اصول عقاید، شرعیات ابتدایی و جغرافیای شفاهی اشاره کرد.