۲۱ شهریور ۱۲۹۹ ـ شهادت شیخ محمد خیابانی
یکشنبه ۲۱ شهریور ۱۲۹۹
مصادف با ۲۸ ذیحجه ۱۳۳۸ و ۱۲ سپتامبر ۱۹۲۰
شهادت شیخ محمد خیابانی
زمانی که شیخ محمد خیابانی برای وداع با خانواده راهی منزل شده بود و قصد پیوستن به نیروهای نهضت آزادیستان را داشت، قزاق‌ها به خانه وی حمله کرده و شیخ از پشت‌بام به طرف خانه شیخ‌حسنعلی فرار می‌کند و در حیات خلوت وی مخفی می‌شود.
خبر می‌رسد که مخبرالسلطنه برای زنده‌اش ۵ هزار و برای کشته‌اش یک هزار تومان جایزه مقرر کرده است. روز بعد محل اختفای شیخ کشف و به مخبرالسلطنه گزارش می‌شود و او نیز سرتیپ اسماعیل‌خان فضلی را برای دستگیری وی مأمور می‌کند و با چند تن از قزاق‌ها به سوی منزل شیخ حسنعلی حرکت می‌کنند و سرانجام او را در حیات منزل به گلوله می‌بندند.
گفتنی است مخبرالسلطنه به پاس ختم غائله آذربایجان و قتل شیخ محمد، از احمد شاه نشان درجه اول اقدس با حمایل دریافت کرد.
وی در سال ۱۲۹۷ هجری قمری در خامنه در آذربایجان شرقی به دنیا آمد. پدرش، حاجی عبدالحمید ، در پتروفسک، از شهرهای قفقاز، به تجارت اشتغال داشت.
تحصیلات ابتدایی را در زادگاه خود گذراند، سپس به پتروفسک رفت و در تجارتخانه پدرش به کار پرداخت. وی مدتی بعد به ایران بازگشت و در تبریز به تحصیل علوم دینی روی آورد و فقه و اصول را از حاجی میرزا ابوالحسن آقا انگجی فراگرفت.
محمد بر خلاف دیگر طلاب که به فراگیری فقه و اصول قناعت می‌کردند، ریاضیات و حکمت و طبیعیات و تاریخ و ادبیات را نیز آموخت و در مدت کمی به مدارج بالای علمی نایل شد. او در مدرسه طالبیه تبریز به تدریس پرداخت و مدتی پیش‌نماز مسجد کریم‌خان در محله خیابان تبریز و چندی نیز پیش‌نماز مسجد جامع تبریز بود.