یوسف عدل
(۱۲۶۰ش، تبریز ـ ۱۳۱۲ش، تهران)
نائب‌الایاله آذربایجان، حاکم کردستان، نماینده مجلس شورای ملی
یوسف عدل معروف به مکرم‌الملک و قائم‌مقام به سال ۱۲۶۰ هجری‌شمسی در تبریز متولد شد. پدرش حاج سید حسین شنب‌غازانی از اعیان و فضلای آذربایجان بود و به عدل‌الملک شهرت داشت.
از دوران جوانی در کارگزاری‌های تبریز و مشهد فعالیت نمود اما چندی بعد به سیاست معطوف گردید و طولی نکشید به‌عنوان نائب‌الایاله آذربایجان معرفی شد.
وی دل خوشی از آزادیخواهی نداشت از این رو ضمن تخلیه آذربایجان از قوای عثمانی، انجمن آزادیخواهی را ممنوع و حاج اسماعیل نوبری را از شهر بیرون کرد و سپس چند نفر از اعضای تیم آدمکشی را در قصاص امام جمعه، اعدام نمود.
عدل مدتی ریاست معارف شهر خوی را برعهده گرفت و در سال ۱۳۰۰ هجری‌شمسی به حکومت کردستان منصوب شد و چند سالی به مردم آن سامان خدمت نمود تا اینکه در دوره حکومت پهلوی به مجلس راه یافت و در دوره‌های پنجم تا هفتم وکالت مردم تبریز را در مجلس شورای ملی برعهده گرفت.
این دولتمرد در دوره پنجم مجلس از طرفداران دوآتشه سردار سپه بود و برای انقراض سلسله قاجاریه تلاش زیادی کرد اما عمرش چندان وفا نکرد و به سال ۱۳۱۲ هجری‌شمسی چشم از جهان فروبست.
او توانست به ماجرای سیمیتقو خاتمه داده و مجدداً امنیت منطقه را بازگرداند. زمانی که در آذربایجان حکومت می‌کرد توانست رضایت مردم را از لحاظ دو مقوله اساسی امنیت و نان تأمین کند و از این رو لقب قائم‌مقام را از آن خود کرد.
گفتنی است پروفسور یحیی عدل و دکتر غلامرضا عدل که هر کدام از افتخارات آذربایجان به شمار می‌روند، فرزندان این دولت مرد برجسته بوده‌اند.