مصاحبه روزنامه همشهری با بهروز رستمی
مصاحبه روزنامه همشهری با بهروز رستمی به بهانه انتشار کتابهای تبریز شناسی با عناوین؛
«نگاهی به روزشمار وقایع تبریز» و «تبریز از نگاهی نو»
۳ اردیبهشت ماه ۱۳۹۷
در مورد این کتاب و مشخصات آن و ضرورت نگارش ان توضیح دهید و اینکه آیا این کتاب چه جایگاهی در معرفی مشاهیر استان خواهد داشت؟
با نام و یاد خالق اندیشه
مجموعه حاضر که در ۲ جلد تدارک دیده شده، حاصل ۱۷ سال کار پژوهشی مداوم اینجانب در حوزه تبریزشناسی میباشد که با انگیزه عشق و علاقه غیرقابل وصف به تبریز اتفاق افتاده است.
جلد نخست به عنوان روزشمار رخدادهای مهم تبریز در بازه زمانی سالهای ۴۲۱ تا ۱۳۹۵ شمسی به شکل کرونولوژی تدوین شده و در جلد دوم، تبریز در قالب ۲۱ سرفصل مجزا معرفی گردیده است. مشاهیر معاصر تبریز تنها یک بخش آن را به خود اختصاص داده که نزدیک به ۶۰۰ نفر از شخصیتهای تأثیرگذار در حوزههای مختلف را معرفی می کند و پیش از این، به صورت مسلسل در روزنامه مهدآزادی انتشار یافته بود.
با توجه به اینکه قبل از این نیز اساتیدی در زمینه معرفی مفاخر استان کتابهایی تالیف کرده اند آیا در این زمینه خلاء ای احساش شده یا کمبودی بوده که نیاز به معرفی مجدد دارد یا اینکه اززاویه دیگری به این موضوع نگریسته شده است؟
تبریز عزیز، جهانشهر ارزشمندی است که عزت خو ر از انسانهای بزرگ پرورش یافته در سالیان دور گرفته و با وجود اینکه کارهای متعددی در این حوزه انجام شده، هنوز چهرههای قابلتوجه بیشماری هستند که با تمام بزرگی، در گمنامی به سرمیبرند. این مجموعه با تلاش مضاعف، در حد امکان سعی بر آن داشته تا کاستیهای مشابه در این حوزه را با نگاهی نو و ریزبینانهتر مرتفع سازد.
نقش معرفی مفاخر استان در هویت دهی به جوانان استان و همراه کردن آنان باارزش های ملی را چگونه ارزیابی می کنید؟
جوان امروزی دنبال کمالگرایی است و اگر شخصیتهای برجسته را به عنوان الگو بپذیرد، مسلماً راه موفق آنان را برای زندگی خود سرمشق قرار خواهد داد و شاید به دلیل همین کمالگرایی، موفقیت بیشتری نسبت به الگوی خود کسب نماید. و دقیقاً همین موضوع یادآوری میکند که ما باید ضمن معرفی صحیح مفاخر و افتخارات محلی، توجه بیشتری به رشد فرهنگی و اجتماعی قشر جوان داشته باشیم.
عده ای معتقدند نسل جوان چندان در زمینه نخبه پروری توان لازم را ندارند در این زمینه نظرتان چیست و آیا در میان جوانان امروز هم می توان چشم انتظار درخشش دانشمندان و بزرگان بود؟
تبریز به واسطه ریشه کهن خود، در کنار حوزههای مختلف، همواره از رشد علمی مطلوبی نیز برخوردار بوده و چه دانشمندان برجسته و صاحبنامی که در این خطه تولد و پرورش یافته و به واسطه کارهای افتخار آفرینانه، در اقصی نقاط دنیا همچون الماس میدرخشند.
به نظر من این ویژگی محدود به زمان نیست و با باورکردن جوانان و حمایت جدی از آنان توسط خانواده و مسئولین ذیربط، میتوان این نسل ظریف، شکننده و تیزبین را به عنوان مفاخر آینده ایران و جهان پرورش و تحویل اجتماع داد و با ایجاد امکانات لازم، به تفکر «ترک وطن» خاتمه داد.
به نظرحضرتعالی وضعیت بناهای تاریخی در تبریز در مقایسه با شهرهای دیگر چگونه است؟ به عنوان یک محقق این ظرفیتهای تاریخی را در تبریز ۲۰۱۸ چگونه می بینید؟
تبریز زیبا، در مقایسه با دیگر شهرهای مهم ایران، وضعیت متمایزی از لحاظ ابنیههای تاریخی دارد و این تمایز از حیث کیفی و کمی قابل توجه است. کمتری شهری در دنیا به اندازه تبریز دارای آثار فاخر تاریخی است اما چندان که شایسته آن بوده، مورد پرداخت واقع نشده و عمده مشکل آن مربوط به بحث معرفی آثار میباشد که در این حوزه بسیار ضعیف عمل شده و با کمال تأسف گاهاً مشاهده میشود که شهروندان تبریزی هم شناخت چندانی از این آثار ندارند.
به واسطه رخداد تبریز ۲۰۱۸، فرصت مغتنمی ایجاد شده تا این جهانشهر به نحو شایستهتری به دنیا معرفی شود و امید است متولیان امر با جدیت بیشتری به این مهم بپردازند.
موضوع اولین ها در تبریز در زمینه رویدادها چگونه است و آیا این اولین ها با اولین ها ی که صمد سرداری نیا در کتاب تبریز شهر اولین ها بدان پرداخته متفاوت است؟
تبریز عزیز، همواره به عنوان شهر اولینها مطرح بوده و این ویژگی هرچند با سرعت کمتر ولی تا امروز همچنان ادامه دارد. استاد پرتلاش، مرحوم سردارینیا تا زمان حیات پرثمر خویش، این ویژگیها را به ثبت رسانده اما در این مجموعه ضمن اعمال اضافات جدید، تصاویر مربوط به هر رخداد نیز در قالبی نو درج شده است.
وضعیت نشر و چاپ کتاب در استان را چگونه می بینید به نظرتان ناشران داخلی تا چه حد درزمینه نشر و تالیف کتاب می توانند موثر باشند؟
چاپ و نشر کتاب در این استان به نسبت دیگر استانها در حد نمره قبولی است اما مسلماً چه به لحاظ کمی و چه از منظر کیفی برای تبریز که فرهنگ در خاک آن ریشه دوانده، پذیرفته نیست و متأسفانه اغلب ناشران استان صرفاً از بعد مادی به قضایا نگاه میکنند و بخش عمدهای از کتابهای منتشره در استان روح علمی و به واسطه آن جذابیت ندارند و موفق به خواستاری مخاطب نمیشوند.
نگاه ناشران استان از دریچه گسترش فرهنگی و فارغ از مادیات صرف، تنها راه توسعه دنیای چاپ و نشر در استان است و با نهایت تأسف در این میان جای حمایت جدی متولیان فرهنگی استان خالی است و نگاه مهربانانهای میطلبد.
به عنوان سوال پایانی اگر فرمایشی داشته باشید در خدمتتان هستیم؟
فرمایش که مختص بزرگان است ولی به عنوان دغدغه فرهنگی در تبریز ذکر این مطلب را خالی از لطف نمیدانم.
همیشه سنگریزههای پیش پا، مانع از صعود به قلههای بلند میشوند و این قانون طبیعت است که ما این تفکر را در حوزه کاری وارد کردهایم. در این شهر با دنیایی از عظمت و داشتههای افتخارآفرین، سنگ ریزههای بسیاری وجود داد که علاقهای ندارند هیچکس غیر از خودشان، ارتفاع را تجربه کنند و به تفسیری میتوان گفت: سنگاندازی در کارهای فرهنگی، مانع از رشد و تعالی در این حوزه شده است.
اگر وظیفه پژوهشگر صرفاً کاوش در اطلاعات بوده و دغدغه دیگری نداشته باشد و باقی قضایا به متولیان اجرایی سپرده شود، محتوای علمی تولید شده از لحاظ کیفی و کمی، رشد قابل توجهی پیدا خواهد نمود. اما متأسفانه فشار ناشی از مراحل اجرایی چاپ و نشر، فرصت پژوهش و نگارش را به بند اسارت میکشد.
در پایان ضمن قدردانی از مدیریت محترم روزنامه همشهری آذربایجان و همکاران تلاشگر ایشان، این مجموعه نفیس را به انسانهای وارسته و پاکی که برای عزت تبریز سربلند قدمی برداشتهاند، تقدیم مینمایم.