مسجد استاد و شاگرد
مسجد استاد و شاگرد یا علائیه از مساجد مربوط به دوره چوپانی بوده و در تقاطع خیابانهای فردوسی و سه راهی سرگرد محققی (امین) واقع شده و در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۴۸ با شماره ۸۸۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسجد استاد و شاگرد در سال ۷۴۲ هجری قمری به دستور شیخ حسن چوپانی ساخته شد و آن زمان به افتخار سلیمان ـ پادشاه خواندهاش از نوادگان چنگیزخان که از طرف شیخ حسن به مقام ایلخانی رسیده بود ـ مسجد سلیمانیه خوانده شد.
چون عبدالله صیرفی به همراه شاگردش مسئول کتابت کتیبه های این مسجد بودند، بعدها مردم تبریز به دلیل عدم علاقه به حکومت چوپانی، این مسجد را استاد و شاگرد خواندند.
مسجد استاد و شاگرد در محله میارمیار (مهادمهین) و مجاورت خیابانهای فردوسی و سه راهی امین قرار گرفته است.
بنای اولیه آن مربوط به دوره چوپانیان است ولی بر اثر زمینلرزههای مختلف، چندبار با خاک یکسان شده و کتیبه منسوب به عبدالله صیرفی هم از بین رفته است.
مسجد استادشاگرد در دوره قاجار ۳ بار تعمیر اساسی شد به طوری که بار اول توسط عباس میرزا، بار دوم توسط میرزا محمد قراجهداغی اوانسری (در سال ۱۲۹۵ قمری) و بار سوم توسط محمدآقا اردبیلی (در سال ۱۳۳۸ قمری) تعمیر و مرمت شد و بنای فعلی موجود بیشتر مربوط به همین دوره است و شرح مرمت سال ۱۳۳۸ قمری روی سنگ مرمرین روی دیوار شمالی مسجد نصب شده است.
مسجد استاد و شاگرد به شکل مستطیل، به ابعاد ۲۰ در ۳۵ متر است و از دو بخش شبستان و فضای گنبددار تشکیل شده است.
شرح بنای این مسجد در کتاب جامعالتواریخ آمده است بدین شرح آمده است:
… امیر شیخ حسن در تبریز اقامت نمود و عمارت بس عالی از مسجد و مدرسه و خانقاه و غیر آن در میدان کهن تبریز بنیاد نهاد و به اندک زمانی برآورد و اکثرش به اتمام رسید؛ چنانکه در تبریز از آن به تکلفتر عمارت نبود…