محسن هشترودی
(۲۲ دی ۱۲۸۶، تبریز ـ ۱۳ شهریور ۱۳۵۵، تهران)
متفکر، ریاضیدان، فیزیکدان، ادیب، شاعر، رئیس دانشگاه تبریز
محسن هشترودی به سال ۱۲۸۶ هجریشمسی در تبریز چشم به جهان گشود. بعد از اتمام تحصیلات دبستان در زادگاهش، برای ادامه تحصیل وارد دارالفنون تهران شد. سپس چند سال در تهران به تحصیل پزشکی پرداخت تا اینکه در سال ۱۳۰۴ هجریشمسی بهعنوان دانشجوی بورسیه دولتی برای تحصیل در رشته ریاضیات به کشور فرانسه اعزام گردید و ۱۰ سال بعد با درجه کارشناسی در رشته ریاضیات از دانشگاه سوربون فارغالتحصیل شد. چندی بعد با سرپرستی پروفسور الیکارتان در همان دانشگاه به پژوهش در زمینه هندسه دیفرانسیل پرداخت و در سال ۱۳۱۶ هجریشمسی، مدرک دکترای خود را در رشته ریاضیات دریافت کرد.
وی در سال ۱۳۲۰ هجریشمسی پس از بازگشت به ایران، کرسی استادی دانشسرایعالی را تصاحب نمود و در سال ۱۳۳۰ هجریشمسی، به ریاست دانشگاه تبریز رسید، و ۶ سال بعد بهعنوان رئیس دانشکده علوم دانشگاه تهران انتخاب گردید.
هشترودی از طرفداران سرسخت علوم پایه بود و به شعر، موسیقی و فلسفه علاقه زیادی داشت و بهعنوان یک متفکر پیشرو و ریاضیدان نامدار ایرانی، دارای اهمیت نمادین و شخصیتی اثرگذار در جامعه علمی معاصر ایران شناخته شده است.
از تألیفات این دانشمند برجسته میتوان به جهان اندیشه و هنر، دانش و هنر، نظریه اعداد، سیر اندیشه بشر، از مکانیک کلاسیک تا مکانیک کرانتیک، و مجموعه شعر سایهها اشاره کرد.
وی یکی از ۲۰۰ دانشمند برجسته جهان بود که بالغ بر ۱۰۰ نشان علمی از دانشگاههای معتبر جهان دریافت کرده و عنوان استادی ممتاز دانشگاه تهران را از آن خود نمود و سرانجام بعد از فشارهای ناشی از بیماری همسر و فوت دخترش، در سال ۱۳۵۵ هجریشمسی بر اثر ایست قلبی دارفانی را وداع گفت و ۴ روز بعد، از مسجد دانشگاه تهران به طرف بهشتزهرا، تشییع و خاکسپاری شد.