علی اکبر ترابی
(۲ خرداد ۱۳۰۵، تبریز ـ ۳۰ تیر ۱۳۹۵، تبریز)
جامعهشناس، شاعر، نویسنده، مترجم، از بنیانگذاران رشته مردمشناسی
علی اکبر ترابی در سال ۱۳۰۵ هجریشمسی در تبریز به دنیا آمد. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی در زادگاهش، راهی دانشگاههای بلژیک و سوربن فرانسه شد و با شایستگی تمام دکترای جامعهشناسی و فلسفه علوم را اخذ نموده، به ایران بازگشت. با ورود به میهن در دانشگاه تبریز به تدریس جامعهشناسی پرداخت و در سال ۱۳۵۹ هجریشمسی از خدمات دولتی بازنشسته شد اما عشق و علاقه به دنیای ناتمام علم، فرهنگ و ادب، لحظهای او را از امر نگارش دور نساخت و کار پژوهش، تألیف و ترجمه را با شدت بیشتری ادامه داد.
ترابی به دلیل داشتن جامعیت علمی، پیشگامی و دیدگاه نو در حوزه فعالیت خود، از جایگاه ویژهای در جامعه علمی برخوردار بود بهطوری که حتی اساتید همطراز نیز خود را در زمره شاگردان وی معرفی میکردند و او را از متفکرانی میدانستند که غنای تفکر علمی در حوزه علوم اجتماعی، از وی تأثیر گرفته است. اولین کتاب مردمشناسی ایران نیز به دست این استاد تدوین شده و سالهای متمادی در دانشگاههای ایران تدریس میشود.
وی حساسیت خاصی به زبان مادری خود داشت و در ترویج آن سختیهای بسیاری را تحمل کرد و حتی یکی از جرایم وی در زمان دستگیری توسط رژیم پهلوی، علاوه بر آگاهی دادن و نشر دانش، دفاع از زبان مادری بود.
از مهمترین کتابهای قلمی شده توسط این جامعهشناس برجسته میتوان به مبانی جامعهشناسی، فلسفه علوم، جامعهشناسی روستایی، شناخت علمی جامعه، جامعهشناسی تبلیغات، جامعهشناسی و دینامیسم اجتماع، مکاتب جامعهشناسی معاصر، جامعهشناسی در ایران امروز، جامعهشناسی در ایران امروز، جامعهشناسی ادبیات فارسی، و ائینالی ائل داغی، تبریز گونش یوردو اشاره کرد.
ترابی پس از عمری تلاش علمی و بیوقفه در تیرماه ۱۳۹۵ در زادگاهش تبریز چشم از جهان فروبست و دوستدارانش را داغدار نمود.
روحش قرین رحمت الهی