سید محمد حجت کوهکمرهای
(۱۲۷۱ش، تبریز ـ ۲۹ دی ۱۳۳۱، قم)
دانشمند، مجتهد، نویسنده، بنیانگذار مدرسه حجتیه قم
سید محمد حجت کوهکمرهای در سال ۱۲۷۱ هجریشمسی در تبریز به دنیا آمد. تحصیلات مقدماتی را نزد پدرش ـ سید علی کوهکمری (نامشخص، هریس ـ ۷ اسفند ۱۳۱۹، تبریز) ـ آغاز نمود و سپس فقه، اصول، ریاضیات، معقول، تجرید، طب قدیم و بخشی از علوم جدید مانند فیزیک و شیمی را نزد اساتید برجسته فراگرفت.
در سال ۱۲۹۰ هجریشمسی به نجفاشرف رفت و از محضر درس علمای طراز اول استفاده نمود اما در اثر بدی آب و هوای نجفاشرف و ضعف جسمانی، ناچار در سال ۱۳۰۹ هجریشمسی به قم مهاجرت کرد و برای اقامه نماز در حرم مطهر مأموریت یافت. وی در این شهر مورد توجه آیتاله حائری ـ مؤسس حوزه علمیه قم (۱۲۳۸ش، میبد ـ ۱۳۱۵ش، قم) ـ واقع شد بهطوری که پس از وفات آن عالم جلیلالقدر، ریاست حوزه علمیه به وی تفویض گردید.
مدرسه بزرگ حجتیه که از حوزههای مهم علوم دینی محسوب میشود، به همت والای این عالم وارسته ساخته شده و علمای بزرگی در این مدرسه تحت تعلیم وی به درجات بالایی رسیدهاند که علامه بزرگ، سید محمدحسین طباطبائی از جمله آنها به شمار میرود.
آن بزرگوار ضمن تدریس، آثار ارزشمندی را به رشته تحریر درآورد که میتوان به رساله استصحاب، کتاب البیع، جامع الاحادیث و اصول، حاشیه بر کفایهالاصول، لوامع الانوار الغرویه فی مرسلات الآثار النبویه، تنقیح المطالب المبهمه فی حکم عمل الصور المجسمه، کتاب الوقف، و کتاب الصلوه اشاره کرد.
روح این فقیه و مرجع بزرگ تقلید در سال ۱۳۳۱ هجریشمسی در سن ۶۰ سالگی به دیار باقی شتافت و در مقابل مدرسه حجتیه به خاک سپرده شد.