سید محمدحسین طباطبائی
(۱۲۸۲ش، تبریز ـ ۲۴ آبان ۱۳۶۰، قم)
فیلسوف، مفسر، اندیشمند، نویسنده، پژوهشگر
علامه سید محمدحسین طباطبائی سال ۱۲۸۲ هجریشمسی در تبریز چشم به جهان گشود. خاندان او همگی از رجال و بزرگان علم و فقاهت بودند. محمدحسین در ۵ سالگی مادر و در ۹ سالگی پدر خود را از دست داد. پس از درگذشت آنها، به همراه برادر کوچکترش محمدحسن، تحت سرپرستی عمویش قرار گرفت و با حمایت وی به فراگیری علم و دانش پرداخت.
وی تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش به پایان رساند و قرآن کریم، گلستان، بوستان و دروس مقدماتی دیگر را فراگرفت و در ایام کودکی، در تعلیم خط و خوشنویسی هم به مهارت و استادی رسید. پس از آموزش تعلیمات ابتدایی، به فراگیری علوم اسلامی روی آورد و در ۲۰ سالگی به منظور تکمیل تحصیلات، عازم حوزه علمیه نجفاشرف شد و در آنجا به تحصیل فقه و فلسفه مشغول گردید تا اینکه به درجه اجتهاد دست یافت.
ایشان از مفاخر علمی جهان اسلام و یکی از پرکارترین پژوهشگران معاصر ایران بود که آثار غنی و شاگردان فراوانش شاهد این مدعا میباشند. شخصیتهای بزرگی همچون استاد مطهری، دکتر بهشتی، دکتر مفتح، امام موسیصدر، و آیات عظام مصباح یزدی، آشتیانی، نوری همدانی، حسنزاده آملی و جوادی آملی از شاگردان وی بودند.
بخشی از مهمترین آثار علامه فقید به قرار زیر است:
المیزان فی تفسیر قرآن (۲۰جلد)، اصول فلسفه (۵جلد)، بدایهالحکمه، حاشیه بر اسفار ملاصدرا، حاشیه بر کفایهالاصول، شیعه در اسلام، علی و فلسفه الهی، قرآن در اسلام، مباحثات علمی علامه با پروفسور هانری کوربن، اصول فلسفه و روش رئالیسم، و نهایهالحکمه.
این دانشمند کمنظیر و عارف بزرگ قرن، به سال ۱۳۶۰ هجریشمسی در شهر مقدس قم چشم از جهان فانی بربست و پس از تشییع در حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.