سید علی مرعشی تبریزی
(حدود ۱۱۷۶ش، تبریز ـ ۵ دی ۱۲۷۷، تبریز)
عالم، فقیه، طبیب، سازنده اولین دندان مصنوعی
سید علی مرعشی تبریزی معروف به سید الاطباء و سید الحکمای تبریزی حدود سال ۱۱۷۶ هجریشمسی در تبریز به دنیا آمد. پس از طی مقدمات و سطوح حوزوی، راهی نجفاشرف شد و در محضر استادانی همچون شیخ مرتضی انصاری و شیخ محمدحسن نجفی حکمت علمی و عملی فلسفه را فراگرفت و به مدارج والای علمی دست یافت.
ایشان پس از سالها اقامت در نجفاشرف و اخذ اجازه اجتهاد به تبریز مراجعت نمود و پس از مدتی برای تحصیل علم طب، رهسپار اصفهان گردید و به مدت ۱۵ سال در آنجا به تکمیل طب پرداخت و در این رشته نیز تبحر پیدا کرد. مدتی نیز در حلقه درس فیلسوف بزرگ، ملاهادی سبزواری تلمذ نمود و سپس در تبریز به معالجه و طبابت مشغول گردید.
سیدالحکما برای اولین بار در ایران از عاج فیل برای معینالملک ـ حاکم وقت آذربایجان ـ دندان مصنوعی ساخت که در نوع خود نسبت به نمونههای خارجی ویژگیهای برجستهای داشت.
از این مجتهد و طبیب بزرگوار آثار متعددی بر جای مانده که جامعالعلل، شرح انوارالملکوت، حاشیه بر قانون ابن سینا، قانون العلاج در معالجه طاعون و وبا، شرح تشریح الافلاک، زادالمسافرین، سفرنامه استانبول و هندوستان، شرح طب، علت زکام (گریپ)، شرح طب النبی، شرح طب الائمه، حاشیه منتهی المقال، حاشیه جواهر الکلام، راه تعیین قبله، تاریخ تبریز، حاشیه شرح منظومه سبزواری و شرح دعای سمات از آن جملهاند.
وی ارتباط تنگاتنگی با عالم بزرگ مصری شیخ محمد عبده داشت و سرانجام پس از عمری طولانی، در سن ۱۰۱ سالگی دارفانی را وداع گفت و پس از انتقال جنازه به نجفاشرف، در مقبره خانوادگی در وادیالسلام به خاک سپرده شد.
گفتنی است آیتاله سید شهابالدین مرعشی نجفی نوه این فقیه ربانی بود.