سید احمد کسروی
(۸ مهر ۱۲۶۹، تبریز ـ ۲۰ اسفند ۱۳۲۴، تبریز)
تاریخنگار، زبانشناس، پژوهشگر، حقوقدان
سید احمد کسروی (حکمآبادی) ، مهرماه ۱۲۶۹ در محله حکمآباد به دنیا آمد. از شش سالگی به مکتب رفت ولی با از دست دادن پدرش از تحصیل بازماند. بعد از ۲ سال کار قالیبافی، دوباره به تحصیل پرداخت و به مدرسه طالبیه رفت. در ۱۶ سالگی همزمان با آغاز جنبش مشروطه در تبریز، با نام مشروطه آشنا شد و به گفته خود، از همان آغاز به مشروطه دل بست.
سال ۱۲۸۷ هجریشمسی زمانی که محمدعلی شاه قاجار مجلس را به توپ بست، کسروی ۱۷ ساله به ناچار خانهنشین گردید و رخدادهای تبریز را ثبت نمود تا اینکه تبریز به آرامش رسید و کسروی دوباره به درس خواندن پرداخت و سرانجام پس از ۲ سال به لباس روحانیت ملبس شد.
در ۲۹ آذر ۱۲۹۰، روسها با مجاهدان در تبریز درگیر شدند و کسروی به مجاهدان پیوست اما با چیره شدن روسها بر تبریز، مجدداً خانهنشین شد و به مطالعه پرداخت. در سال ۱۲۹۴ هجریشمسی، به مدرسه آمریکایی تبریز رفت و همزمان با تدریس، به آموختن زبان انگلیسی پرداخت و ضمن آن کتابهای متعددی به رشته تحریر درآورد.
کسروی به واسطه نوشتن کتب سیاسی به دادگاه احضار شد و روز بیستم اسفند ۱۳۲۴ در کاخ دادگستری، منتظر تشکیل جلسه دادگاه بود که اعضای گروه فدائیان اسلام به جلسه دادگاه وارد شده و وی را همراه با منشیاش بهصورت وحشیانه با ۲۷ ضربه چاقو به قتل رساندند.
جسد قربانیان، که پوشیده از زخمهای عمیقی بود، همان روز، توسط بستگان کسروی به آرامستان ظهیرالدوله تهران منتقل شد. اما سرپرست آرامستان از دادن اجازه برای دفن آنها بهخاطر افکار ضدصوفیانه کسروی خودداری کرد تا اینکه جنازهها در امامزاده صالح به خاک سپرده شد.
از آثار کسروی میتوان کتابهای آذری یا زبان باستان آذربایجان، امروز چه باید کرد؟، شیعیگری، بهائیگری، پیدایش آمریکا، تاریخ مشروطه ایران، تاریخ هجده ساله آذربایجان، تاریخ پانصد ساله خوزستان، تاریخچه شیر و خورشید، خواهران و دختران ما، ده سال در عدلیه، شهریاران گمنام و قیام شیخ محمد خیابانی را نام برد.