سلطان مسعود میرزا قاجار
(۱۵ دی ۱۲۲۸، تبریز ـ ۱۲ تیر ۱۲۹۷، اصفهان)
حاکم اغلب ایالات ایران، نویسنده تاریخ مسعودی
سلطان مسعود میرزا قاجار معروف به ظل‌السلطان (سایه پادشاه) به سال ۱۲۲۸ هجری‌شمسی در تبریز متولد شد. وی فرزند ارشد ناصرالدین شاه و ۳ سال از مظفرالدین شاه بزرگتر بود و از دوران کودکی آرزوی پادشاهی داشت اما چون مادرش از خاندان قاجار نبود، به ولایتعهدی منصوب نشد ولی با این حال در ۱۳ سالگی به حاکمیت مازندران، ترکمن‌صحرا، سمنان و دامغان دست یافت و مدت ۴ سال حکومت کرد.
پس از ازدواج با دختر امیرکبیر، به فرمانروایی فارس انتخاب شد و چندی بعد به اصفهان رفت و مدت ۳۵ سال متوالی نیز حکومت مطلق آن سامان را برعهده گرفت.
مسعود میرزا بسیار مال دوست و مدام در حال جمع کردن ثروت بود به‌طوری که پارک مسعودیه تهران، باغ نو، باغ حاجی‌آباد، باغ ابریشم، باغ اکبرآباد، شکارگاه و عمارت قمشلو، ابنیه قهدزیجان و کوجان اصفهان بخشی از مایملک وی به شمار می‌رفت. همچنین علاقه زیادی به داشتن نیروی نظامی شخصی داشت و در اصفهان بیش از ۲۱ هزار نفر قوای نظامی را با لباس و اسلحه ارتش اتریش تشکیل داد و برای تعلیم آنها از آلمان معلم نظامی استخدام کرد.
ظل‌السلطان کتاب تاریخ مسعودی را با نثری ساده و روان به نگارش درآورد و در آن خاطرات خود را انتشار داد و سرانجام پس از ۶۹ سال عمر سراسر حاکمیت، به اختلال حواس دچار شد و به سال ۱۲۹۷ هجری‌شمسی در اصفهان درگذشت. جسد وی پس از تشییع به مشهد انتقال یافت و در آنجا به خاک سپرده شد.