زینب پاشا ؛ بانوی مبارز، شجاع و تأثیرگذار در قیام‌های مهم تبریز

زینب پاشا
(نامشخص، تبریز ـ نامشخص)
بانوی مبارز، شجاع و تأثیرگذار در قیام‌های مهم تبریز

ده‌باشی زینب معروف به زینب پاشا در محله عموزین‌الدین به دنیا آمد و سال تولد وی هنوز مشخص نشده است. از دوران کودکی وی اطلاع چندانی در دست نیست و آنچه مسلم است نام زینب پاشا بعد از جریان انحصار امتیاز تنباکو در صحنه تاریخ ظاهر شد.
بعد از برقراری معاهده رژی ـ نحصار امتیاز تنباکو ـ بازار تبریز در اعتراض به این قرارداد تعطیل شد اما مأموران مسلح ناصرالدین شاه با زور، بازاریان را مجبور به بازکردن دکان‌های خود نمودند. در این حال گروهی از زنان به سرکردگی زینب پاشا به بازار هجوم آوردند و آنان را مجدداً مجبور به تعطیلی مغازه‌ها کردند.
وی پس از لغو قرارداد رژی نیز بیکار نماند و با کمک هم‌پیمانان خود لشکری ترتیب داد و به کمک مردم مظلوم پرداخت.
از جمله کارهای مهم زینب پاشا می‌توان به کشف انبار محتکران، مصادره آنها و پخش اموال مکشوفه میان افراد نیازمند اشاره کرد.
گفتنی است که یکی از انبارهای مکشوفه، انبار گندم متعلق به قائم مقام آذربایجان بود که با شجاعت زینب پاشا مصادره شد و در جریان آن ۳۰ نفر از زنان همرزم وی به شهادت رسیدند اما خود زینب پاشا از معرکه جان سالم به در برد.
این شیرزن مبارز چندی بعد با کاروانی راهی کربلا شد و دیگر هیچ اطلاعی از او به دست نیامد و ظاهراً در کربلا درگذشته و همانجا به خاک سپرده شده است.