خانه های تاریخی تبریز / خانه کلکته چی
خانه های تاریخی تبریز / خانه کلکته چی
تبریز از مهمترین شهرهای تاریخی کشور به شمار می رود که تعدد خانه های ارزشمند بازمانده از دوران قاجار و پهلوی در آن به وفور دیده می شود.
یکی از این خانه های چشم نواز که کمتر مورد توجه قرار گرفته، خانه ای موسوم به کلکته چی می باشد که در محله تاریخی راسته کوچه بنا گردیده است.
معماری قدیمی و نقش و نگارهای این خانه به عقیده کارشناسان معماری به دوران پهلوی اول بر می گردد و قدمتی بیش از یک صد سال دارد.
اما با توجه به تصاویر و مستندات موجود استناد می شود که نوع سرستون ها مربوط به سبک معماری قاجاری می باشد که با توجه به تزئینات آجرچینی و قوس های قسمت ورودی این نظریه قوت می یابد.
کاشی های به کار رفته در این بنا دارای اشکال زیبایی هستند که از آن جمله می توان به نقوش پرندگان در میان گلها و ابرها، گل و بوته های پیچ در پیچ و عمارت کلاه فرنگی اجرا شده با کاشی اشاره کرد. این کاشی ها هفت رنگ بوده و نقوش آن بیشتر دارای رنگهای قهوه ای، سبز و سفید می باشد.
نقاشی های متعددی بر دیوارهای این بنای باارزش نقش بسته که عناصر و خصوصیات نقاشی تعزیه ای و بعضی قواعد نقاشی مینیاتور از جمله عدم رعایت پرسپکتیو و تخت بودن نقوش در آن به چشم می خورد.
تمامی این بنا با آجر ساخته شده و در قسمتهایی برای تزیینات، از کاشی به صورت پیش بر استفاده شده است. آجرکاری زیر ایوان شمالی با آجرهای مهری تزیین شده است که با چیدمان آجرها اسامی ائمه اطهار علیهم السلام را به زیبایی و وضوح می توان دید.
در حال حاضر بنا توسط شهرداری تبریز تملک شده اما متاسفانه به صورت متروکه به حال خود رها شده و این در حالی است که ظاهرا اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی در حال اجرا بودن مرمت این بنای تاریخی را با شهرداری تاریخی فرهنگی تبریز عنوان می کند.
مرحوم حاج زین‌العابدین چهار پسر به نام‌های حاج‌محمد، حاج‌‌علی محمد، حاج حسینقلی و حاج محمدباقر و یک دختر به نام حاجیه خدیجه داشت که جملگی در تجارت چای، ریسندگی، بافندگی و فرشبافی فعالیت داشتند.
سابقه فعالیت‌های تجاری و اقتصادی این خاندان به حدود یک قرن قبل بازمی گردد که در زمان پهلوی اول و الزامی شدن تعیین نام‌خانوادگی با توجه به تجارت چای از طریق کلکته، نام خانوادگی کلکته چی را برگزیدند.
