حسین نخجوانی
(۱۲۶۵ش، تبریز ـ ۵ اسفند ۱۳۵۲، تبریز)
ادیب، نویسنده، مترجم، پژوهشگر، مجموعه‌دار کتاب
حسین نخجوانی به سال ۱۲۶۵ هجری‌شمسی در تبریز متولد شد. پس از حضور در مکتب‌خانه آن زمان به فراگیری فارسی، عربی، صرف و نحو پرداخت و چندی در مدرسه جدیدالتأسیس دولتی که در محل جبه‌خانه قرار داشت مشغول تحصیل گردید.
بعد از وفات پدر، به همراه برادر بزرگترش حاج محمد نخجوانی در حجره پدر مشغول تجارت شد اما در اثر شوق مفرطی که به جمع‌آوری کتاب در وی وجود داشت، از مخارج یومیه خود کسر کرده به خرید کتاب پرداخت. وی دو مرتبه در سال‌های ۱۳۰۵ و ۱۳۱۴ هجری‌شمسی به قصد سیاحت و معالجه به اروپا رفت و از تمام کتابخانه‌ها و موزه‌های شهرهای بزرگ اروپا از قبیل لندن، پاریس، برلین و بروکسل دیدن کرد.
از سال ۱۳۲۷ هجری‌شمسی، در نوشتن نشریه دانشکده ادبیات با هیئت تحریریه آن نشریه همکاری نمود و بیش از ۶۰ عنوان مقاله، راجع به آثار باستانی تبریز و درخصوص بعضی کتاب‌های خطی کمیاب و شعرای گمنام در آن نشریه به نگارش درآورد.
توقیعات کسری، یکی از بهترین آثار ماندگار حسین نخجوانی است که ترجمه قسمتی از سیاحت‌نامه اولیاء چلبی می‌باشد.
نخجوانی در وصیت نامه خود کتابخانه‌اش را که شامل ۸۳۶ جلد کتب خطی و ۲۰۴۳ جلد کتب چاپی سنگی و سربی بود و یکی از ۵ کتابخانه خصوصی و بزرگ تبریز در آن زمان محسوب می‌شد، به کتابخانه ملی تبریز اهدا نمود.
این ادیب و مجموعه‌دار سرشناس، زمستان ۱۳۵۲ هجری‌شمسی در زادگاهش چشم از جهان فروبست و در آرامستان طوبائیه تبریز در کنار برادر بزرگش حاج محمد نخجوانی آرام گرفت.