حسن پیرنیا
(۱۲۵۱ش، تبریز ـ ۲۹ آبان ۱۳۱۴، تهران)
رئیس الوزراء، ۲۴ دوره وزیر، نماینده مجلس، نویسنده، مورخ
حسن پیرنیا معروف به مشیرالدوله در سال ۱۲۵۱ هجریشمسی در تبریز به دنیا آمد.
پدرش نصرالهخان نائینی، اولین رئیس الوزرای عصر مشروطه بود. از این رو تحصیلات مقدماتی فارسی و عربی را در خانه و نزد معلم خصوصی فراگرفت و سپس به همراه دو برادرش راهی روسیه شد و به تحصیلات نظامی و حقوقی پرداخت.
در سال ۱۳۱۷ هجریشمسی پدرش به سمت وزیر امور خارجه انتخاب شد و بلافاصله حسن را وارد وزارتخانه کرد و بهعنوان ریاست اداره بایگانی منصوب نمود و پس از مدتی بهعنوان منشی مخصوص صدراعظم امینالسلطان برگزیده شد.
وی در سفر مظفرالدین شاه به اروپا، مترجمی شاه قاجار را برعهده گرفت و چندی بعد بهعنوان سفیر ایران در پطرزبورگ مشغول به کار شد.
پیرنیا ترجمه قوانین ملل را برعهده گرفت و در جریان تدوین قانون اساسی ایران، نقش بسیار مهمی ایفاد کرد.
از جمله مسئولیتهای مهم این سیاستپیشه کهنهکار میتوان به ۴ مرتبه رئیس الوزراء، ۲۴ دوره وزیر در وزارتخانههای مختلف و ۵ دوره نمایندگی مجلس شورای ملی اشاره نمود.
مشیرالدوله در ۱۰ سال آخر عمرش از سیاست کنارهگیری کرد و به کارهای فرهنگی پرداخت و آثار ارزشمندی همچون تاریخ ایران باستان (۳جلد)، حقوق بینالملل، خطوط برجسته داستانهای ایران قدیم، دستورالعمل اصول و محاکمات جزایی و قوانین موقتی محاکمات حقوقی را خلق کرد.
این دولتمرد اندیشمند بعد از ۲ سال بیماری سخت، در سال ۱۳۱۴ هجریشمسی چشم از جهان فروبست و در مقبره خانوادگی واقع در امامزاده صالح تجریش به خاک سپرده شد.