جبار باغچه بان
(۱۹ دی ۱۲۶۴، ایروان ـ ۴ آذر ۱۳۴۵، تهران)
مبتکر، نویسنده، بنیانگذار مدارس کرولال‌ها
جبار عسگرزاده معروف به باغچه بان در سال ۱۲۶۴ هجری‌شمسی در شهر ایروان به دنیا آمد. پدرش از معماران و شیرینی‌پزان اهل تبریز بود که بعدها مقیم ایروان شده بودند.
وی از ١۵ سالگی به ناچار تحصیل را رها و به کار پدرش پرداخت. در آخرین سال جنگ جهانی اول به ترکیه رفت و پس از چندی فرماندار آن شهر شد تا اینکه با شکست دولت عثمانی در جنگ، به ایروان بازگشت.
در سن ۳۴ سالگی به همراه کاروان آوارگان جنگ، از راه جلفا به ایران آمد و پس از پشت سرگذاشتن دشواری‌های بسیار و بیماری‌های سخت، در سال ۱۳۰۳ هجری‌شمسی برای نخستین بار در ایران دست به تأسیس محلی برای نگهداری کودکان زد و نام آن را باغچه اطفال گذاشت و از این رو نام خود را از عسگرزاده به باغچه بان تغییر داد.
۲ سال بعد، برای تربیت کوکان کر و لال، برای اولین بار در ایران، مدرسه‌ای در تبریز دایر کرد و پس از سال‌ها تلاش، وسیله‌ای را به نام تلفون گنگ اختراع کرد که ۳۷ سال بعد توسط ۲ نفر از پزشکان دانشگاه کالیفرنیا تکمیل و ارائه گردید.
جبار باغچه بان نمایشنامه می‌نوشت و بچه‌ها آن را اجرا می‌کردند و بدین ترتیب برای نخستین بار، لباس‌های یک شکل و برنامه ورزشی برای دانش‌آموزان تدارک دید.
ارزنده‌ترین اثر تألیفی باغچه بان، ترجمه رباعیات خیام به زبان ترکی‌آذری است که برای نوشتن آن مدت ۳۱ سال زحمت کشید. از دیگر آثار ارزشمند وی می‌توان به کتاب‌های زیر اشاره کرد:
زندگی کودکان، بازیچه دانش، دستور تعلیم الفبا، علم آموزش برای دانشسراها، پروانه‌نین کتابی، الفبای خودآموز برای سالمندان، الفبای سربازان، کتاب اول ابتدایی، الفبای باغچه بان، درخت مروارید، رباعیات باغچه بان، روش آموزش کر و لال‌ها، من هم در دنیا آرزو دارم، بابا برفی، و عروسان کوه.
وی پس از ۸۱ سال عمر ثمربخش، به سال ۱۳۴۵ هجری‌شمسی در تهران دار فانی را وداع گفت.