آیت‌الله سید احمد مستنبط تبریزی
آیت‌الله سید احمد مستنبط تبریزی در سال ۱۳۲۵ قمری در تبریز به دنیا آمد. او مقدمات و سطح علوم دینی را نزد پدر و استادان دیگر آموخت. در سال ۱۳۴۷ قمری به نجف هجرت کرد و در درس خارج فقه و اصول آیات عظام: میرزامحمدحسین نایینی، آقاضیا عراقی، میرزاعلی ایروانی و سیدابوالحسن اصفهانی حضور یافت. در طول اقامت خود در نجف همواره به تحقیق و تتبع در علوم و معارف اسلامی اشتغال داشت و هر روز صبح در حرم علوی نماز جماعت اقامه می‌کرد (امینی، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۱۹۸).
سیداحمد در اخلاق و عرفان از شاگردان سیدعلی قاضی و سیدعبدالغفار مازندرانی به شمار می‌آمد و به زهد و تقوا و ورع شهره بود (رازی، ۱۳۷۰ش، ج۷، ص۲۸۷). او از مرحوم محدث قمی، صاحب مفاتیح الجنان، و شیخ‌آقابزرگ تهرانی، صاحب الذریعه، اجازه روایی داشت.
ره‌آورد یک عمر تلاش و تحقیق و تتبع این عالم فرزانه آثار ارزشمندی بدین شرح است:
۱٫ القطره من بحار مناقب النبی و العتره در دو جلد، عربی، چاپ نجف، ۱۳۷۸ قمری. (این کتاب بعدها چندین بار در بیروت و ایران به دست ناشران مختلف تجدید چاپ شده است)
۲٫ المناسک و المدارک، عربی، چاپ نجف، ۱۳۸۰ قمری
۳٫ البشاره و الزیاره یا الزیاره و البشاره، عربی، چاپ نجف، ۱۳۸۱ قمری
۴٫ الرثاء و الاسی، عربی، چاپ نجف، ۱۳۸۱ قمری
۵٫ العقاید الحقه فی الاصول الخمسه، عربی، چاپ نجف، ۱۳۸۴ قمری
۶٫ منتخب خاتم الرسائل باحسن الوسائل، عربی، چاپ نجف، ۱۳۸۵ قمری
۷٫ ضیاء الصالحین و المجتهدین، عربی، چاپ نجف، بی‌تا
۸٫ الاسی و الحزن یا الاسی الحسن در دو جلد، عربی
۹٫ دلائل الحق در سه جلد
۱۰٫ اوجز البیان فی شرح ارجوزه
۱۱٫ المواعظ من کلمات المعصومین
۱۲٫ الخلاف فی المسائل الخلافیه
۱۳٫ ترجمه سبیل الصالحین و نهج السالکین سیدحسن صدر
۱۴٫ تعلیقه علی المکاسب
۱۵٫ تقریرات دروس بعضی اساتید (امینی، ۱۴۱۳ق، ج۳، ص۱۱۹۸؛ الوانساز، ۱۳۹۳ش، ج۳، ص۱۶۸ـ۱۶۹؛ رازی، ۱۳۷۰ش، ج۷، ص۲۸۷)
حجت‌الاسلام و المسلمین حاج‌شیخ‌عبدالحمید باقری بنابی که در مدت اقامت خود در نجف با این عالم متتبع و اخلاقی ارتباط داشته و از نزدیک شاهد فعالیت‌های علمی و سیر و سلوک ایشان بوده است، چنین اظهار می‌دارد:
ایشان در نجف اقامت داشت؛ در بالاسر حرم امیرالمومنین۷ نماز صبح را به جماعت اقامه می‌کرد و بسیار اهل مطالعه و تحقیق و نگارش بود. یک کتاب تحت عنوان «القطره» در فضائل اهل بیت: نوشته که بسیار مفید است. البته در نجف اشرف با وجود آن همه عالم و فقیه بزرگ و مدرسان بلندآوازه، داشتن حوزه درسی مشخص و جاافتاده، کاری بسیار بزرگ و در عین حال خیلی مشکل بود. سیداحمد شب‌های جمعه به کربلا می‌رفت و با آن هیبت زیبا، پرصلابت و جذاب، با احساسات تمام، زیارتنامه می‌خواند و زائران را متحول می‌کرد و پیاده به کربلا می‌رفت. خیلی تمیز، اهل نزاکت و نظافت بود. از اعماق وجودش به تمام معنا، ولایت آل محمد۹ را عالمانه و عاشقانه قبول داشت. من در دوران اقامتم در نجف خیلی ایشان را می‌دیدم (بنابی، ۱۳۸۹ش، ص۹۰).
سرانجام پس از سال‌ها تلاش و تحقیق علمی، آیت‌الله سیداحمد مستنبط، روز ۲۹ جمادی‌الثانی ۱۳۹۹ قمری برابر با ۶ خرداد ۱۳۵۸ شمسی در نجف چشم از جهان فرو بست و پیکرش در صحن علوی، حجره ۲۳، جنب مقبره برادرش به خاک سپرده شد (الوانساز،۱۳۹۳ش، ج۳، ص۱۷۰).
الله رحمت ائلسین بوتون همشهرلریمه